Druga część przeglądu interpretacji ZUS z czerwca 2018 r. niesie odpowiedź na poniższe pytania:
- jakie są reguły ozusowania zleceniobiorców oddelegowanych do pracy za granicą?
- czy podlegają ubezpieczeniom zusowskim zleceniobiorcy posiadający status ucznia polskiej szkoły ponadpodstawowej lub studenta polskiej uczelni, którzy nie ukończyli 26 lat?
- jak w kontekście składek ZUS traktować dokonywany na rzecz członków Rady Nadzorczej zwrot kosztów dojazdu na posiedzenia Rady w siedzibie pracodawcy?
- jakie są reguły niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej?
- kiedy umowa o dzieło nie musi być obejmowana ubezpieczeniami zusowskimi?
Zestawienie interpretacji (aby przejść do konkretnego zagadnienia wystarczy kliknąć w jeden z poniższych odnośników):
Jakie są reguły ozusowania zleceniobiorców oddelegowanych do pracy za granicą?
Kiedy umowa o dzieło nie musi być obejmowana ubezpieczeniami zusowskimi?
Jakie są reguły ozusowania zleceniobiorców oddelegowanych do pracy za granicą?
Data wydania interpretacji: 19-06-2018
Sygnatura: DI/100000/43/607/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Gdańsku
„(…) Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia [składkowego – przypis redakcji] w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2016 r., podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych — w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
W powołanym przepisie jest mowa o prognozowanym przeciętnym wynagrodzeniu miesięcznym w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Cytowany przepis w znowelizowanym brzmieniu ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy przychód pracownika za dany miesiąc jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie za pracę. W sytuacji gdy przychód nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia nie stosuje się, a podstawę wymiaru składek ustala się na zasadach ogólnych wynikających z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastosowaniem pozostałych wyłączeń określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia.
Ustalając jednak, czy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia będzie mieć zastosowanie należy brać pod uwagę łączny przychód uzyskany przez zleceniobiorcę w danym miesiącu, a więc zarówno za pracę w Polsce i za granicą.
Rozporządzenie wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne m.in, część wynagrodzenia pracowników (tu zleceniobiorców) zatrudnionych za granicą, odpowiadającą równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Przysługuje ono za łączny czas pobytu pracownika (tu zleceniobiorcy) poza granicami kraju, obejmujący dni jego pracy. Dniem pobytu jest dzień, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek. Ustalona w ten sposób miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, wykonujących czasowo pracę za granicą nie może być jednak (po odjęciu równowartości diet od przychodu pracownika) niższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Należy wskazać, że w sytuacji gdy odliczenie od przychodu zleceniobiorcy uzyskanego w danym miesiącu kwoty równowartości diet za każdy dzień pobytu za granicą spowoduje uzyskanie kwoty poniżej tego poziomu, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota przeciętnego wynagrodzenia, natomiast w przypadku gdy po odjęciu kwoty równowartości diet za każdy dzieli pobytu za granicą kwota przychodu będzie wyższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowić będzie kwota tego przychodu.
Jednocześnie w sytuacji gdy w danym miesiącu zleceniobiorca uzyskuje wynagrodzenie za okres dłuższy niż jeden miesiąc w kwocie wyższej niż kwota przeciętnego wynagrodzenia, a wówczas przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy pomniejszyć o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą za okres, którego wynagrodzenie jest wypłacane. (…)”.
Czy podlegają ubezpieczeniom zusowskim zleceniobiorcy posiadający status ucznia polskiej szkoły ponadpodstawowej lub studenta polskiej uczelni, którzy nie ukończyli 26 lat?
Data wydania interpretacji: 06-06-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/654/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 (…) ustawy [o systemie ubezpieczeń społecznych – przypis redakcji] osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek. Natomiast art. 13 pkt tejże ustawy stanowi, że zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczenia w umowie jako dzień rozpoczęcia wykonywania pracy do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Z powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym nie uzależniają objęcia wskazanymi w niej ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa czy np. miejsca zamieszkania lub pobytu.
Natomiast istotnym dla objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych jest fakt zawarcia z polskim podmiotem umowy zlecenia, jak w przypadku przedstawionym we wniosku, rodzącej zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz wykonywania pracy w ramach takiej umowy na obszarze Polski.
Powyższy przepis został ograniczony art. 6 ust 4 ww. ustawy, z którego bowiem wynika, że ubezpieczeniom społecznym nie podlegają obowiązkowo zleceniobiorcy, którzy są uczniami gimnazjów, szkól ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.
Osoby te do ukończenia 26 roku życia nie są obejmowane ubezpieczeniami z tytułu umowy zlecenia ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.
Należy podkreślić, że przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych ucznia szkoły ponadpodstawowej czy studenta wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia nie ma znaczenia jego obywatelstwo ani kraj odbywania przez niego studiów.
Zatem, jeśli polski zleceniodawca, posiadający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej swą siedzibę, zawiera umowę zlecenia z cudzoziemcem będącym uczniem polskiej szkoły ponadpodstawowej lub studentem studiującym na polskiej uczelni do ukończenia 26 lat, to na zleceniodawcy nie będzie ciążył obowiązek odprowadzania za tą osobę składek na ubezpieczenie społeczne.
W konsekwencji uwzględniając przedstawiony we wniosku Złożonym w dniu 28 maja 2018 r opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez zleceniobiorców posiadających status ucznia polskiej szkoły ponadpodstawowej lub studenta polskiej uczelni, którzy nie ukończyli 26 lat (…)”.
Jak w kontekście składek ZUS traktować dokonywany na rzecz członków Rady Nadzorczej zwrot kosztów dojazdu na posiedzenia Rady w siedzibie pracodawcy?
Data wydania interpretacji: 29-06-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/668/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) Katalog przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 (…) rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia, nie stanowią podstawy wymiaru składek: diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.
Wyłączenie wynikające z powołanego przepisu odnosi się do należności przysługujących pracownikowi na pokrycie kosztów związanych z podróżą z tytułu wykonywania na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Za czas tej podróży służbowej pracownikom przysługują diety (przeznaczane m.in. na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży), zwrot kosztów przejazdu, noclegów i innych udokumentowanych wydatków, w których w przypadku faktycznej wypłaty nie wlicza się do podstawy wymiaru składek określonego limitu zgodnie z 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (…), do którego odsyła przepis § 2 ust. 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Z powyższego wynika, iż w sytuacji gdy pracodawca wypłaca pracownikom wysłanym w podróż służbową diety i inne należności w wysokości określonej limitem przepisów ww. rozporządzenia, to ich wartość podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Z powyżej wskazanego przepisu rozporządzenia wynika, iż w sytuacji gdy pracodawca wypłaca pracownikom wysłanym w podróż służbową diety i inne należności w wysokości określonej limitem przepisów ww. rozporządzenia, to ich wartość podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. jednocześnie podróż służbowa jest instytucją uregulowaną w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (…). Zauważyć przy tym należy, iż zgodnie z art. 775 odbywać ją mogą tylko pracownicy, zatem zastosowanie ww. przepisu wprost w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym byłoby niemożliwe. Z treści pisma z dnia 22 czerwca 2018 r. wynika jednakże, iż Wnioskodawca traktuje kwoty wypłacane tytułem zwrotu kosztów dojazdu na posiedzenia członkom Rady Nadzorczej jako należności z tytułu podróży służbowej, które dotyczą wykonywania przez nich czynności na rzecz Spółki i dlatego też traktowane są przez Wnioskodawcę jako należności z tytułu podróży służbowej.
Ponadto, zgodnie z rozporządzeniem zmieniającym Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2014r. (…), przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998r. dotyczące zwolnienia z opłacania składek na podstawie § 5 ust. 2 pkt 3 — w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015r. — mają odpowiednio zastosowanie również w przypadku wynagrodzenia członków rad nadzorczych, wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.
Biorąc pod uwagę powyższe, nieuwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podlega zwrot kosztów dojazdu członków Rady Nadzorczej Spółki, w związku z wykonywaniem przez nich czynności na rzecz Spółki, jednakże wyłącznie do wysokości określonej w przepisach rozporządzenia z dnia 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. (…)”.
Jakie są reguły niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej?
Data wydania interpretacji: 21-06-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/685/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 (…) ustawy [o systemie ubezpieczeń społecznych – przypis redakcji], osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dyspozycja treści art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.
Jednocześnie, w myśl art. 18 Prawo przedsiębiorców – „Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy alba podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i me wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym łub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej”. Zatem. osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej po raz pierwszy me jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, co oznacza, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie 6 miesięcy stosowania tzw. ulgi na start.
(…) Ponadto, w myśl art 18a ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ust, 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które:
1) prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność.
2) wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Zgodnie z przesłanką przedstawioną w pkt 1 prawa do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia me posiadają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu wskazanej ustawy czyli:
- pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
- działalność twórczą lub artystyczną, działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- pozostawały wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej lub
- prowadziły publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespołu, na podstawie przepisów o systemie oświaty.
Zakład podkreśla, że wyłącznie fakt me prowadzenia działalności pozarolniczej w żadnej z określonych w art 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych form, w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanej w art. 8 ust 6 pkt 1 tejże ustawy, umożliwia przedsiębiorcy skorzystanie z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na zasadach określonych w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
W świetle powyższego, prawo Wnioskodawcy do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek, w wysokości o której mowa w art 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, będzie zależało od spełnienia przez mego obu ww. przesłanek.
Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku, Przedsiębiorca od dnia 01 06.2018 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej oraz podjął współpracę z byłym pracodawcą, na rzecz którego świadczy usługi różne od tych realizowanych w trakcie trwania stosunku pracy. Decydujące znaczenie w ustaleniu prawa do stosowania w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych, od dnia objęcia ubezpieczeniami, zgodnie z art. 18aa ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości zadeklarowanej kwoty me niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie miał fakt, nie wykonywania z ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynności tożsamych z wykonywanymi uprzednio w ramach stosunku pracy. Przy czym bieg okresu 24 miesięcy liczy się od następnego dnia po upływie 6 miesięcy stosowani tzw. ulgi na start.
W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie opierając się na jednoznacznym wskazaniu Wnioskodawcy, iż świadczy dla byłego pracodawcy zupełnie
inne usługi, które nie pokrywają się z zakresem obowiązków z czasu trwania stosunku umowy o pracę uznał za prawidłowe stanowisko Przedsiębiorcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 4 czerwca 2018 r. w przedmiocie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru składek w zadeklarowanej wysokości me niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (…)”.
Kiedy umowa o dzieło nie musi być obejmowana ubezpieczeniami zusowskimi?
Data wydania interpretacji: 27-06-2018
Sygnatura: DI/100000/43/740/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Gdańsku
„(…) Przepisy art. 6 oraz art. 6a i 6b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zawierają zamknięty katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie wskazują umowy o dzieło jako samoistnego tytułu do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednocześnie wobec brzmienia art. 11 i 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, które uzależniają podleganie ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu od posiadania tytułu do podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, osoby wykonujące umowę o dzieło nie podlegają także ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.
Jednocześnie wobec jednoznacznego wskazania, że osoba, z którą wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę o dzieło nie jest zatrudniona w firmie wnioskodawcy na umowę o pracę lub na umowę zlecenia, należy wskazać że nie znajdzie również zastosowanie przepis art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z którego wynika obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy o dzieło w sytuacji gdy dana osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę z podmiotem, z którym dodatkowo zawiera umowę o dzieło. Treść tego przepisu stanowi bowiem, iż pracownicy spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowani ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarty z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. (…)”.
